Κορινθιακός κόλπος

Θαλάσσια λωρίδα που εκτείνεται μεταξύ της Στερεάς Ελλάδας προς Β, της Πελοποννήσου προς Ν, του στενού Ρίου-Αντιρρίου προς Δ και των ισθμών των Μεγάρων και της Κορίνθου προς Α. Ως δυτική προέκτασή του λαμβάνεται ο Πατραϊκός κόλπος, μέσω του οποίου συνδέεται με το Ιόνιο πέλαγος. Με μέγιστο μήκος περίπου 115 χλμ. και μέγιστο πλάτος (μεταξύ Κιάτου και ακρωτηρίου Ταμπούρλου, χωρίς να υπολογίζονται οι διάφοροι κόλποι και όρμοι) περίπου 25 χλμ., είναι ο μεγαλύτερος κόλπος της Ελλάδας. Το πλάτος του παραμένει σχεδόν το ίδιο μέχρι τη γραμμή μεταξύ Ακράτας και ακρωτηρίου Ανδρομάχη, μετά την οποία αρχίζει να στενεύει βαθμιαία για να φτάσει περίπου τα 4 χλμ. μεταξύ του ακρωτηρίου Δρέπανο, στην πελοποννησιακή ακτή, και του δέλτα του Μόρνου Α της Ναυπάκτου, και στα 2 χλμ. στο στενότερό του σημείο, λίγο δυτικότερα, μεταξύ Ρίου και Αντιρρίου. Τόσο το στενό του Δρεπάνου όσο και το στενό Ρίου-Αντιρρίου σχηματίζονται από τις αποθέσεις μικρών ποταμών και χειμάρρων. Οι βόρειες ακτές του Κ.κ. είναι απότομες και πλούσια διαμελισμένες, με πολλούς μικρότερους κόλπους και όρμους, σπουδαιότεροι από τους οποίους είναι της Ναυπάκτου, της Ιτέας και των Αντικύρων. Αντίθετα, οι νότιες ακτές, στην Πελοπόννησο, είναι ομαλότερες και περιβάλλονται από μια στενή λωρίδα τριτογενών και τεταρτογενών αποθέσεων, οι οποίες αποτελούνται από κροκαλοπαγή, μάργες και ψαμμίτες. Στο ανατολικό άκρο του ο Κ.κ. χωρίζεται σε δύο μικρότερους κόλπους, τον βαθύτερο και πλατύτερο κόλπο των Αλκυονίδων στα Β και τον πολύ μικρότερο όρμο της Κορίνθου στα Ν. Χερσαία προέκταση του κόλπου των Αλκυονίδων θεωρείται ο ισθμός των Μεγάρων, ενώ ο όρμος της Κορίνθου χωρίζεται από τον Σαρωνικό κόλπο μέσω του ισθμού της Κορίνθου. Η υφαλοκρηπίδα του Κ.κ., δηλαδή η ζώνη του πυθμένα, που έχει βάθος από 0-200 μ., έχει πλάτος περίπου 1,5 χλμ. Από όλες τις πλευρές του ο κόλπος περιβάλλεται από ψηλά βουνά, όπως η Γκιώνα, ο Παρνασσός, ο Ελικώνας, ο Κιθαιρώνας, τα Γεράνεια κ.ά. στη Στερεά, και η Ζήρια, ο Χελμός, το Παναχαϊκό κ.ά. στην Πελοπόννησο. Μόνο στο νοτιοανατολικό τμήμα του περιβάλλεται από λοφώδη περιοχή. Μεταξύ Κ.κ. και Πατραϊκού παρατηρείται παλιρροϊκό ρεύμα ανάλογο προς εκείνο του Ευρίπου, αλλά πολύ ασθενέστερο, με ταχύτητα μόλις 3-4 χλμ. την ώρα. Ο Κ.κ. θεωρείται ότι αντιπροσωπεύει ένα ασύμμετρο τεκτονικό βύθισμα και τα ρήγματα στα οποία οφείλεται η δημιουργία του είναι, στο μεγαλύτερο μέρος τους, σχεδόν κατακόρυφα. Τα επίκεντρα των σεισμικών εστιών που υπάρχουν κατά μήκος του Κ.κ. αποδεικνύουν ότι τα ρήγματα είναι ακόμα ενεργά. Η διώρυγα της Κορίνθου.